Lockheed Martin F-16 Fighting Falcon جنرال داینامیکس اف-۱۶ فایتینگ فالکن ، به معنای شاهین مبارز، جت جنگنده تک‌موتوره چندمنظوره مافوق صوت است که شرکت جنرال داینامیکس به سفارش دولت ایالات متحده امریکا در دهه ۱۹۷۰ طراحی کرد. اولین پرواز این هواپیما در سال ۱۹۷۴ انجام شده و چهار سال بعد وارد فعالیت رسمی در ارتش آمریکا شد. از سال ۱۹۹۳ در پی فروش شرکت هواپیمایی جنرال داینامیکس به شرکت لاکهید این هواپیما در لاکهید مارتین تولید میشود. این هواپیما چندکارگی بالایی داشته و قابلیت اجرای ماموریت‌های مختلف هوابه‌هوا، هوابه‌زمین و شناسایی را دارد.اف-۱۶ به عنوان یک جنگنده سبک و ساده و ارزان برای نیروی هوایی آمریکا طراحی شده که بتوان تعداد زیادی از آن را در اختیار داشته و از این طریق برتری هوایی را به دست آورد. تاکنون بیش از ۴۵۰۰ فروند از این هواپیما تولید شده و آخرین خریدار آن نیز عراق است که ۱۸ فروند اف-۱۶ سفارش داده است.در مجموع ۲۵ کشور از این هواپیما استفاده می‌کنند و مدل‌هائی از آن در ژاپن و ترکیه هم تولید میشود.ایران یکی از اولین کشورهای سفارش دهنده این جنگنده بود که قرارداد قطعی و آماده تحویل این جنگنده بعد از انقلاب اسلامی ایران و در زمان مهندس بازرگان لغو گردید.بهای هر فروند بیش از ۱۸ میلیون دلار.
Saab JAS 39 Gripen- Saab 39 Gripen - ساب ۳۹ گریپن جنگنده چندمنظوره سبک و تک‌موتوره است که توسط شرکت سوئدی ساب سوئد طراحی و تولید گردیده‌است. گریپن (به معنی شیردال) که در ۱۹۸۸ برای اولین بار به پرواز درآمده بود، در سال ۱۹۹۷ به نیروی هوایی سوئد پیوست و جایگزین جنگنده‌های ساب ۳۵ دراکن و ساب ۳۷ ویگن شد. این هواپیما در سالهای بعد به کشورهای آفریقای جنوبی، تایلند، جمهوری چک و مجارستان هم فروخته شد.گریپن جت مافوق صوتی با سرعت بیش از دو ماخ است که مثل جنگنده‌های قبلی شرکت ساب از طراحی بال‌مثلثی و بدون دم همراه با کانارد بهره می‌برد. مدل‌های تازه‌تر ساب ۳۹ به تجهیزات سوخت‌گیری هوایی هم مجهز شده‌اند و مدل‌های صادراتی آن سازگاری قابل توجهی با استانداردهای ناتو دارند. این جنگنده از یک موتور ولوو-فلایگموتور نیرو می‌گیرد که از موتور آمریکایی جنرال الکتریک اف۴۰۴ اقتباس شده است. موتوری که در جنگنده‌های اف-۱۸ هورنت هم نصب شده‌است. بهای هر فروند بیش از ۶۰ میلیون دلار.
Mikoyan MiG-29 - Микоян МиГ-29 – میگ 29 در سازمان ناتو با فالکروم Fulcrum - جت جنگنده دوموتوره و دوسکانهٔ فرامانورپذیر است که در دهه ۱۹۷۰ در شرکت میگ اتحاد شوروی به عنوان یک جنگنده برتری هوایی طراحی شد. نخستین پیش‌نمونه این هواپیما در سال ۱۹۷۷ به پرواز درآمد و از سال ۱۹۸۳ به ارتش شوروی پیوست. میگ-۲۹ از بهترین محصولات صادراتی برای شوروی در زمان خود و برای روسیه در حال حاضر بوده‌است این هواپیما همچنان توسط روسیه و بسیاری کشورهای دیگر استفاده میشود. جت جنگنده دوموتوره و دوسکانه میگ-۲۹ شباهت زیادی به جنگنده بزرگ‌تر سوخو-۲۷ دارد که همزمان با آن طراحی و تولید شد. این دو جنگنده به منظور رقابت با جنگنده‌های آمریکایی اف-۱۵ ایگل و اف-۱۶ فالکن ساخته شدند. میگ-۲۹ از برخی نظرها قابلیت برابر و یا بالاتری از جنگنده آمریکایی اف-۱۵سی دارد. تاکنون بیش از ۱۶۰۰ فروند میگ-۲۹ تولید شده که حدود ۹۰۰ فروند آن به کشورهای عراق، ایران، سوریه، یمن، کره شمالی، هند، میانمار، بنگلادش، مالزی، مغولستان، کوبا، پرو، افغانستان، چکسلواکی، آلمان شرقی و یوگسلاوی، الجزایر، سودان، اریتره، صادر شده‌اند و بقیه نیز در ارتش شوروی و پس از آن کشورهای به جا مانده از فروپاشی شوروی استفاده شده‌اند. این جنگنده جنگ‌های متعددی از جمله جنگ ایران و عراق، جنگ خلیج فارس و جنگ یوگسلاوی را تجربه کرده است. بهای هر فروند ۱۱ میلیون دلار.
Grumman F-14 Tomcat گرومن اف-۱۴ تامکت هواپیمای جنگنده مافوق صوتی دوموتوره، دو سرنشین و با بال متحرک ساخت شرکت گرومن در آمریکا است که نخستین پرواز خود را در سال ۱۹۷۰ انجام داد و از سال ۱۹۷۴ برای خدمت در نیروی دریایی آمریکا پذیرفته شد. این هواپیما از ۱۹۷۴ تا ۲۰۰۶ در نیروی دریایی ایالات متحده به عنوان جنگنده برتری هوایی، هواپیمای رهگیر دفاعی و هواپیمای شناسایی تاکتیکی اصلی این نیرو خدمت کرد. بی شک زوج F-14 و موشک فونیکس میتواند خاطره ی مرگباری را برای هر جنگنده و خلبانی تداعی کند. اف-۱۴ بعد از اینکه در دهه ۱۹۹۰ مجهز به سیستم هدف گیری مادون قرمز در شب (LANTIRN) و سیستم پرواز سطح پائین گردید حملات موشکی هوا به زمین دقیقی را هم انجام داد. اف-۱۴ تامکت (به معنی گربه نر) در سال ۱۹۷۲ به عنوان جایگزین هواپیمای مک دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ (به معنی شبح) به خدمت نیروی دریایی ایالات متحده در آمد؛ و در سال ۱۹۷۶ به ایران صادر شد. این هواپیما برای نیروی دریایی آمریکا ساخته شده است. هواپیمای اف-۱۴ تامکت در ۲۲ سپتامبر ۲۰۰۶ در نیروی دریایی آمریکا بازنشسته شد. تام کوپر محقق نبردهای هوایی جنگ ایران و عراق معتقد است که اف-۱۴های ایرانی در طول جنگ دست کم ۱۶۰ هواپیما و هلیکوپتر عراقی را سرنگون کرده‌اند که از این میان ۵۸ فروند میگ-۲۳، ۳۳ فروند داسو میراژ اف-۱، ۲۳ فروند میگ-۲۱، نه فروند میگ-۲۵، دو فروند میگ-۲۷، ۲۳ فروند سوخو-۱۷، پنج فروند بمب‌افکن توپولوف-۲۲، یک فروند میراژ ۵ ، یک فروند بمب‌افکن بی-۶دی، یک فروند بالگرد سوپر فریو و یک فروند بالگرد میل-۲۴ و در بقیه هم نوع هواپیما مشخص نیست. واحد مهندسی و اورهال نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با بهسازی قطعات و ارتقای آن توانسته این هواپیما را تا حدودی به روز نگه دارد. تامکت‌های ایران از مدل A اولین مدل تولیدی اف-۱۴ است و با تامکت‌های آمریکایی تفاوتی ندارد. تعدادی از این جنگنده‌ها در پایگاه هوایی هشتم شکاری شهید بابایی در نزدیکی اصفهان نگهداری میشود.ایران و ایالات متحده آمریکا تنها دارندگان این جنگنده هستند که البته آمریکا ب طور کامل این جنگنده را از رده خارج و طبق اخبار تایید نشده ای تمام جنگنده های خود از این نوع را نابود کرده است. به هر حال آنچه قطعیست این موضوع میباشد که تنها آسمانی که در حال حاضر جولانگاه این جنگنده رهگیر برتر هوایی میباشد آسمان نیلگون ج.ا.ا میباشد.این جنگنده به اندازه ای نزد ایرانیان محبوبیت دارد که با وجود ظهور ابر رهگیرهای نسل فراتر از پنج (+5) همچنان آن را بهترین جنگنده رهگیر تاریخ میدانند.بهای هر فروند ۳۸ میلیون دلار آمریکا در سال ۱۹۹۸
Chengdu J-10 چنگدو جی-۱۰ در غرب با نام Vigorous Dragon یا اژدهای نیرومند یک هواپیمای جنگنده چندمنظوره است که توسط شرکت چنگدوی چین برای ارتش چین طراحی و تولید شده است. این هواپیما، که در غرب به نام «اژدهای نیرومند» معروف است، میتواند به طور همزمان به عنوان یک جنگنده و یک بمب‌افکن سبک ایفای نقش کند. این هواپیما برای اجرای عملیات در هرگونه شرایط آب و هوایی در شب و روز طراحی شده است.طراحی این هواپیما در اواخر دهه ۱۹۸۰ به عنوان پاسخی به دو جنگنده میگ-۲۹ و سوخو-۲۷ شوروی آغاز شد. جی-۱۰ در سال ۱۹۹۸ اولین پرواز خود را انجام داد و تولید انبوه آن از سال ۲۰۰۲ آغاز شد. پاکستان از جمله خریداران این جنگنده کاربردی میباشد. نکته جالب در مورد این جنگنده شایعات فراوان مبنی بر تمایل ایران و حتی مذاکرات محرمانه بین ایران و چین جهت قرارداد خرید تعداد زیادی از این هواپیما میباشد که البته تا کنون اظهار نظر رسمی از طرف مسئولین دو طرف صورت نگرفته است.بهای هر فروند بیش از ۴۰ میلیون دلار.
مسلما از نظر کاربران عزیز در این فهرست جای نام هایی مانند جنگنده نسل پنجم جمهوری خلق چین Chengdu J-20 ، سوخو 37، تورنادو ، جگوار ، ساب 37 ، میراژ و غیره خالی میباشد که در توضیح میتوان گفت لیست فوق بر اساس آمارهایی معتبر تهیه شده و با یک تحقیق و مقایسه ساده برتری جنگنده های فوق از هر نظر نسبت به هم رده های خود به اثبات میرسد. در مواردی مانند Chengdu J-20کشور سازنده آمار و اطلاعات دقیقی در اختیار قرار نداده و تنها شواهد حاکی از این موضوع میباشد که این رهگیر مدعی نسل پنجم ( در قطعی بودن رعایت اصول نسل پنجم در ساخت این جنگنده تردیدهایی وجود دارد ) ترکیبی از F22 , F35 میباشد که ایالات متحده اعتقاد دارد پایه ساخت آن با ربودن اطلاعات سری دو جنگنده ذکر شده به وسیله ی هکرهای چینی شکل گرفته است. سوخو 37 یک جنگنده پایه برای نسل آینده ی رهگیرهای روسی میباشد و روسیه از آن به عنوان یک هواپیمای عملیاتی استفاده نکره است.در موارد دیگر آمار قابل قیاس با فهرست ذکر شده نمیباشد.امیدواریم از مطالعه مطلب فوق لذت ببرید.
