رئیس جمهور پاکستان گفت: نیجریه و
آذربایجان هم به فهرست مشتریان سلاح‌های تولید پاکستان از جمله جنگنده‌های جی‌اف17
پیوسته‌اند.
«ممنون‌حسین» رئیس جمهور پاکستان در دیدار
با جمعی از اعضای اتاق بازرگانی این کشور گفت: نیجریه و آذربایجان نیز به مشتریان
سلاح‌های تولید پاکستان از جمله جنگنده‌های جی اف ب17 پیوسته‌اند. وی افزود:
افزایش فروش تولیدات دفاعی پاکستان میتواند پیشرفت‌های اقتصادی در آینده را به
دنبال داشته باشد. او ادامه داد نیجریه خواهان خرید سلاح‌های تولید پاکستان از
جمله جنگنده های مشاق و جی اف 17 (ثاندر) شده است. ممنون حسین با مثبت ارزیابی
کردن سفر اخیر خود به آذربایجان از گسترش روابط با این کشور در تمام زمینه‌ها از
جمله همکاری های دفاعی و نظامی خبر داد.رئیس جمهور پاکستان گفت: پیشرفت اقتصادی از
اولویت‌های دولت است و برای این منظور تسهیلات لازم برای بازرگانان فراهم میباشد.
وی افزود تسهیلات ویژه دولت سبب افزایش صادرات شده و این روند ادامه خواهد داشت.
ممنون‌حسین تأکید کرد برای پیشرفت اقتصادی و تجاری ناگذیر به برقراری امنیت هستیم
و به همین علت دولت مصمم به مبارزه با تروریسم است.
جی اف 17 جنگنده چند منظوره سبک تک موتوره
محصول مشترک پاکستان و چین است و توانایی انجام مأموریت های متنوعی چون رهگیری،
حمله به زمین و شناسایی هوایی را دارد. این جنگنده به توپ مسلسل 23 م م دولول مجهز
است و میتواند به انواع موشکهای هوا به هوا و سطح به سطح مجهز شود. این جنگنده
مطابق با نیازهای نیروی هوایی پاکستان ساخته شده و به خوبی توانسته جایگزین جنگنده‌های
اف 16 آمریکا شود. جنگنده‌های جی اف 17 به عنوان یک جنگنده ساده و ارزان مورد توجه
بسیاری از کشورها مانند ایران ، ونزوئلا، الجزایر، سودان، عربستان، مالزی،
ارژانتین، لبنان، بنگلادش، سری لانکا، مراکش، مصر و اروگوئه است .
در ادامه به معرفی جنگنده محبوب پاکستانی
جی‌اف17 میپردازیم .
متن ذیل ترجمه
میباشد که نهایت تلاش برای تطبیق صحیح صورت گرفته است .
تاریخچه
در اواخر دهه ۱۹۸۰ پاکستان به دنبال یک جنگنده چند منظوره برای جایگزینی جنگنده های چون جی ۷ و کیو۵ و میراژ ۳و ۵ بود.این کشور در مرحله اول نظر خود را بر
روی پروژه سوپر ۷ نسخه ارتقا یافته اف۷
جلب کرد که یک همکاری مشترک بین چین و گرومن
امریکا بود.این طرح در نهایت به دلیل تحریمهای امریکا در پی حوادث
میدان تیان‌آن‌من در سال ۱۹۸۹ لغو شد. در سال ۱۹۹۱ چین به تنهایی طرح سوپر
۷ را پیش گرفت . در سال ۱۹۹۵ طی قرار دادی
بین چین و پاکستان قرار بر تکمیل جنگنده جدید بر مبنای سوپر ۷ گرفته شد و
کمپانی میگ روسیه نیز یکی از پیمانکاران این طرح شد.
پروژه
جدید اف سی ۱ نام گرفت و در سال ۱۹۹۸ کمپانی کیلموف روسیه اعلام کرد نسخه
ای از موتور توربوفن ار دی۳۳ با نام ار دی
۹۳ به عنوان موتور اف سی۱ توسعه خواهد داد.در سال ۱۹۹۹ پاکستان خواهان یک مناقصه
برای تامین رادار، اچ یو دی و نمایشگرهای اف سی۱ شد که در این میان چندین
شرکت از ایتالیا، فرانسه و انگلستان در این پروژه شرکت کردند.
از سال ۱۹۹۸ با انجام آزمایش اتمی پاکستان
و تخصیص تحریم های غرب ، سرعت توسعه طرح جدید کاهش یافت ولی در نهایت کار از سال
۲۰۰۱ سرعت گرفت و اولین فروند در سپتامبر
سال ۲۰۰۲ ساخته شد و در همان سال در نمایشگاه پاریس به نمایش گذاشته شد.در
همین سال اولین نسخه تولید موتور ار دی۹۳
تحویل شد و اولین فروند با این موتور اماده پرواز شد. جنگنده در چین اف سی۱ و در نسخه صادراتی
جی اف۱۷ نامید شده. با در نظر گرفتن توسعه همزمان
این طرح با طرح جی ۱۰ برخی از فناوری ها پروژه جی ۱۷ روی این طرح نیز نصب شد .
مشخصات
جی اف۱۷ یک جنگنده چند منظوره تک سرنشینه
تک موتوره است که از بدنه ای
الومنیومی ساخته شده اگرچه در برخی نقاط از تیتانیوم و فولاد نیز استفاده شده است.
بدنه برای ۴۰۰۰۰ ساعت پرواز طراحی شده که
حدود ۳۰ سال می شود و هر ۱۲۰۰ ساعت پرواز نیاز به تعمیرات دارد. دارای
ارابه فرود تک چرخ است و مجهز به ترمز هیدرولیک ضد سرش میباشد . طرح ورودی هوا برای کاستن سرعت هوای ورودی با سرعت زیر
صوت طراحی شده و در طراحی ، توان تامین هوای مورد نظر موتور در مانورهای تند در
نظر گرفته شده است. ورودی هوا یکی از موارد تفاوت
بین پیش نمونه و نسخه تولیدی است
چناچه در پیش نمونه ورودی بزرگتر و مستطیلی
شکل شده بود ولی در نسخه تولید کوچکتر و هلالی شده بود .دارای
بال دلتای برش خورده است و دارای
ریشه بالای کشیده برای افزایش
نیروی رو به بالای بیشتر است که
باعث افزایش چالاکی میشود. سکان عمودی و دو بالچه زیر موتور برای کنترل و پایداری سمتی
به کار میروند. لازم به ذکر است این جت شکاری دارای سامانه پروازی دیجیتال با سیم (FBW) است و توسط رایانه
هدایت میشود.
کابین خلبان
دارای
یک دید کامل و ۳۶۰ درجه است و دارای دسته هدایت در میان دو پای خلبان میباشد. دارای سیستم هوتاس در کابین برای تنظیم جریان سوخت بر
روی دست گاز است و خلبان بر روی صندلی
پرتاب شونده صفر صفر(00) مارتین بیکر سوار میشود و کابین دارای یک اچ یو دی ساخت
ایتالیا است و از سه نمایشگر رنگی چند
منظوره بهره میبرد که تمامی
اطلاعات پروازی را نمایش می دهد .هر سه نمایشگر ۲۰٫۳ در ۳۰٫۵
سانتیمتر ابعاد دارند.
نرم افزار رایانه جی اف۱۷ شامل یک میلیون خط اطلاعات بر اساس زبان برنامه
نویسی ADA است که آن نیز توسط زبان
سی ++ نوشته شده است.این نرم افزار
مسئولیت اصلی هدایت سامانه کنترل پرواز دیجیتال با سیم این هواپیما را دارد و یک سامانه هدایت
چهار کاناله را تحت کنترل دارد. همانند سایر
جنگنده ها این هواپیما هم به روش هدایت به صورت خودکار و دستی با کمک سطوح متحرک میپردازد.
یک سامانه دفاعی یکپارچه شامل
پرتاب کننده پوشاله و شراره
هشدار دهنده (chaff & flare) ، رادار با پوشش
۳۶۰ درجه،سامانه هشدار دهنده فروسرخ با
پوشش ۳۶۰ درجه جهت اخطار در مورد نزدیک شدن موشک و سامانه جنگ الکترونیک (ECM)و ضد جنگ الکترونیک (ECCM) می باشد.
۴۲فروند جی اف۱۷ اولیه پاکستانی مجهز به رادار چینی کی ال جی۷ می باشند که نوع ساده تر رادار کی ال جی۱۰ متعلق به جنگنده جی۱۰ بود. رادار کی ال جی۷ دارای دیش
آرایه فازی است که بر اساس پالس داپلر کار میکند. این رادار با همکاری فازاترون
روسیه طراحی شده و یکی از چندین نمونه رادار است که در صورت سفارش مشتری
قابل نصب روی جی اف۱۷ است. رادار دارای برد کشف ۱۳۰ تا
۱۵۰ کیلومتر بر ضد جنگنده ای با
سطح مقطع ۵ متر مربع است (سوخوی۳۰ و یا میراز ۲۰۰۰) میباشد . برد کشف در حالت نگاه
به پایین ۳۵ کیلومتر است و میتواند ۴۰ هدف را زیر نظر گرفته اطلاعات ده هدف را پردازش و با دو هدف درگیر شود. رادار
توان کشف و رهگیری اهداف دریایی و زمینی و توان نقشه برداری از سطح زمین با یک
حالت مصنوعی روزنه ساختگی و همچنین تعقیب
عوارض و پستی و بلندی زمین را دارا می
باشد و میتواند موشک های رادار فعال چینی اس دی ۱۰ را شلیک کند و از طیف
وسیعی از موشک های هوا به هوای رادار فعال
چون ار۷۷ و یا میتئور میتواند پشتیبانی کند. برد این رادار بر ضد یک کشتی ۱۵۰
کیلومتر عنوان شده است و با وزن ۱۲۰ کیلوگرم یکی از سبکترین رادارهای موجود است.
خلبان از یک کلاه پروازی با یک سامانه الکترو نوری ساخت چین بهره
میبرد . این سامانه مشابه سامانه های هدفگیری نصب شده روی کلاه خلبانان روسی و امریکایی است که
با نگاه کردن به هدف جستجوگر موشک فروسرخ را متوجه هدف میکند تا تنها همان نقطه از اسمان را جستجو
کند.همچنین این سامانه به غلاف دید حرارتی
و نشان گذار لیزری نیز مجهز است و با نگاه کردن خلبان به هر سمت دوربین ، دید
حرارتی غلاف نیز به همان سمت بر میگردد.
از جمله دیگر تجهیزات الکترونیک میتوان به غلاف جنگ الکترونیک کی جی
۳۰۰ جی ساخت چین و غلاف نشان گذاری و
ناوبری شبانه دبیلو ام دی ۷ اشاره کرد. این غلاف توان کشف یک هدف از ۱۸ کیلومتری و
نشان گذاری لیزری از ۱۳ کیلومتری را دارد.
جی اف۱۷ از موتور روسی ار دی ۹۳ بهره می
برد.این موتور بر اساس موتور ار دی ۳۳ جنگنده میگ ۲۹ طراحی شده و با ارتقا
انجام شده مصرف سوخت کمتردارد .این موتور دارای قدرت ۱۱۵۱۰ پاوند بدون پس سوز
و ۱۹۰۰۰ پاوند با پس سوز است و رانش به وزن ۰٫۹۹ را برای این جنگنده با سوخت داخلی
تامین میکند.این نمونه دارای عمر ۲۲۰۰
ساعت است و چین بر اساس این موتور با
فناوری پیشرفته تر موتور دبیلو اس ۱۳ را
توسعه داده است که در صورت سفارش مشتری قابل نصب بر روی جی اف ۱۷ است.
این جنگنده دارای پنج مخزن سوخت داخلی
میباشد و توان حمل سه مخزن سوخت خارجی شامل
دو مخزن ۱۱۰۰ لیتری زیر بال و یکی
مخزن ۸۰۰ لیتری زیر بدنه است . همچنین دارای لوله سوختگیری
هوایی قیفی است و میتوان بر روی ان
غلاف سوخت رسانی یار به یار نیز نصب کرد.در
سال ۲۰۱۳ نیروی هوایی پاکستان اعلام کرد امکانات سوخت رسانی یار به یار برای جی
اف۱۷ در نظر گرفته شده و به زودی این پرنده این امکان را پیدا خواهد کرد.
جی
اف۱۷ دارای هفت جایگاه جنگ افزاری است. دو عدد زیر هر بال یکی نوک هر بال و یکی در زیر بدنه. توان حمل
۳۶۲۹ کیلوگرم سلاح را دارد که شامل انواع
سلاح های چینی روسی و غربی بسته به سفارش مشتری است.
دارای جنگ افزار ثابت یک توپ۲۳ م م دو لول مانند
تمامی جنگنده های چینی است که دارای ۲۸۰ گلوله است. این توپ با سرعت اتش
۳۵۰۰ گلوله را دارد و بر اساس توپ روسی جی اس اچ ۲۳ -۲ طراحی شده و می توان آن را
با نسخه دو لول ۳۰ م م که بر روی سوخوی۲۵
نصب است جایگزین کرد.
سلاح هوا به هوای این جنگنده شامل موشک
فروسرخ پی ال ۵ ایی -۲ و پی ال ۹ و در
صورت سفارش مشتری موشک سایندوندر نسخه L و یا M است که میتواند تا شش موشک هوا به هوای فروسرخ را
حمل کند. موشک هوا به هوای فراتر از میدان
دید این جنگنده شامل موشک رادار فعال چینی
اس ای ۱۰ نسخه صادراتی موشک پی ال ۱۲
است.نسخه ای د اس ۱۰ ای تحویلی به چین
دارای برد ۷۰ کیلومتر و وزن ۱۹۹ کیلوگرم
است . جی اف ۱۷ میتواند تا چهار تیر از
این موشک را حمل کند.می توان در صورت سفارش مشتری موشک روسی ار ۷۷ و یا
اسرائیلی دربی را نیز با این جنگنده
هماهنگ کرد.
در بخش هوا به زمین طیف وسیعی از تسلیحات غربی وشرقی قابلیت همانگ سازی با جی اف۱۷ را
دارند.همکنون این جنگنده در ارتش پاکستان
بمب های سقوط ازاد مارک ۸۲ و ۸۴ و
بمب های خوشه ای را میتواند حمل کند در کنار ان بمب های لیزری امریکایی جی بی یو
۱۰ و ۱۲ ،بمب لیزری چینی ال تی۲ سلاح دوربرد
اپتیکی اچ ۲ با برد ۶۰ و نسخه اچ ۴ با برد ۱۲۰ کیلومتر ساخت پاکستان و بمب
هدایت ماهواره ای ال اس ۶ ساخت چین .همچنین توان حمل موشک ضد کشتی سی ۸۰۲و ۸۰۳ و
همچنین موشک کروز پاکستانی رعد با برد ۳۵۰ کیلومتر را دارد.
شعاع انتقالی با سه مخزن سوخت خارجی بدون
تسلیحات ۳۴۸۲ کیلومتر و با چهار موشک و یه
مخزن سوخت ۱۳۵۰ کیلومتر است
تولید این جنگنده در صنایع هوا فضا پاکستان انجام میشو . اولین نمونه
تولید پاکستان در ژوئن سال ۲۰۰۹ میلادی انجام شد. در مرحله تولید قرار بود سالی ۶ فروند در سال ۲۰۰۸ ،۱۲ فروند
در سال ۲۰۱۰ ، ۱۵ فروند در سال ۲۰۱۱ و در نهایت
تا سال ۲۰۱۴ تولید به ۲۵ فروند در سال برسد.
تا پایان سال ۲۰۱۳ میلادی تمامی ۵۰ فروند جی اف۱۷ سفارشی ارتش پاکستان
تحویل شد و این ارتش سفارش برای دریافت ۵۰ فروند بلاک ۲ این جنگنده را داده است که احتمالا تا
پایان سال ۲۰۱۴ اولین انها را تحویل خواهد گرفت. بلاک دو دارای رادار اریه فازی الکترونیک ارتقا یافته شامل
یک کاونده فروسرخ است.همچنین در بلاک ۲ از مواد ترکیبی برای کاهش
سطح مقطعی استفاده شده است.همکنون برنامه
ای برای بلاک ۳ برای سال ۲۰۱۶ در دستراس است که شامل موتور جدید تری میشود.
جی اف۱۷ یک جنگنده چند منظوره و سبک است
برای مشتریانی که می خواهند جنگنده های
فرسوده خود را با بودجه ای محدود جایگزین کنند و یا کشورهایی که دارای سطح تهدیدات پایین هستندویا اینکه آن را در
کنار جنگنده های پیشرفته تر در نقش جنگنده چند منظوره به کار ببرند و یا کشورهای که نمی خواهند برای مسائل
دفاعی هزینه زیادی کنند بسیار مناسب است. جی اف۱۷ با قیمت ۲۰ میلیون دلار
یعنی حدودا یک سوم اف۱۶ در آینده بازار
بسیار خوبی را در بین کشورهای با بودجه دفاعی محدود برای خود دست پا خواهد کرد.
برخی از مشخصات جی اف۱۷ عبارت اند از طول ۹۲
.۱۴ و ارتفاع ۴٫۷۲
متر ، وزن خالی ۶۵۸۶ کیلوگرم
،بیشترین سرعت ۱٫۶ ماخ ، برد انتقالی با سه مخزن سوخت خارجی ۳۴۰۰
کیلومتر ، سقف پرواز ۱۷۰۰۰ متر .این هواپیما از یک دستگاه موتور ار دی ۹۳
با توان ۱۱۱۰۶ پوند بدون پس سوز و ۱۹۰۰۰ پاوند با پس سوز بهره می برد . جی
اف۱۷ دارای یک توپ داخلی دو لول ۲۳ م م و ۷ جایگاه جنگ افزاری شامل دو جایگاه در زیر هر بال، یک جایگاه نوک هر بال و یک جایگاه در زیر بدنه است با
توان حمل ۳۶۰۰ کیلوگرم سلاح شامل موشکهای فروسرخ چینی پی ال ۵ و پی ال ۹ ،موشک رادار فعال پی ال
۱۲ ، موشکهای سایندوندر و ماژیک ،موشک ضد
کشتی سی ۸۰۲ و سی۸۰۳ ،موشک کروز رعد ساخت
پاکستان و انواع بمب های لیزری
امریکا و چینی و بمبهای هدایت اپتیکی .
