به گزارش مجله نظامی رژه 9 مه 2015 ارتش فدراسیون روسیه علاوه بر شکوه و جذابیت های خاص خود برای کارشناسان نظامی وعلاقه مندان به بخش تسلیحات یک پدیده شگفت انگیز و شگرف را به نمایش گذاشت تا بار دیگر قدرتنمایی صنایع نظامی روسیه را به رخ رقیب دیرینه اش یعنی ایالات متحده بکشد.روسیه که در زمینه تجهیزات پدافندی و نیروی زمینی برتری خود را بارها به رخ رقیب غربی خود کشیده است این بار از جدیدترین دست آورد زرهی خود پرده برداشت. آرماتا نام پلتفرم رزمی جدید ساخت روسیه است که بر مبنای اصول ساخت ماژولار و با هدف ایجاد بستر یکپارچه جهت تولید نسل جدید تانک ها و زره پوش های ارتش این کشور توسعه یافته است. دو زیرشاخه معرفی شده این پلتفرم ، تانک T-14 که توسط رسانه ها اولین تانک روسی با طراحی کاملا جدید و مستقل از زمان توسعه تانک معروف T-72 لقب گرفته است.طراحی و فناوری های بکار رفته دراین جنگ افزار تغییرات اساسی نسبت به جنگ افزارهای زرهی شوروی و روسیه تاکنون داشته است. دستاورد دوم خودروی نبرد پیاده نظام سنگین T-15 میباشد که در مباحث بعدی به آن میپردازیم.
تصویر گرافیکی تانک T14 و نفربر زرهی T15
امروزه تانک ها با دشمنان بسیار بیشتر و متنوع تری نسبت به جنگ جهانی دوم مواجه هستند.توسعه پرتابه های مدرن ، موشک های ضدتانک هواپرتاب ، توپخانه های هوشمند و مهمات ضدزره متنوع در کنار تجربه خارق العاده غلبه تانک های کوچک اما چابک T-34 به تانک های قدرتمند اما تنبلی چون تانک های Tiger آلمانی ، همه و همه روسها را متقاعد کرد تا طراحی تانک های بزرگ و سنگینی چون KV-2 ملقب به Dreadnought) بی باک) مسلح به توپ های کالیبر بالا را به بایگانی تاریخ سپرده و تانک های کوچک ، سبک و به اصطلاح Low profile را برای نیم قرن بعد به عنوان ستون فقرات لشگرهای زرهی روسیه برگزینند.
نخستین رژه رسمی T14 مراسم 9 مه 2015
رویارویی تانک های تولید شوروی با دکترین جدید در مقابل تانک های سنگین غربی چون تانک M60 در نبرد اعراب و رژیم صهیونیستی و پس از آن در مقابل تانک های چیفتن در جنگ ایران-عراق بار دیگر اثبات کرد در فقدان سیستم های مدرن رهگیری پرتابه ها (بدلیل محدودیت در علم الکترونیک آن زمان) و زره های مدرن ، تانک های جمع و جورتر ، مجهز برجک های کوتاه تر و چالاک تر ، از برتری و بقاپذیری انکارناپذیری برخوردار خواهند بود. اما این طراحی نیز عاری از مشکل نبود، نیاز به وزن و ابعاد کوچک تانک موجب ایجاد محدودیت در وزن زره استفاده شده و فضای خدمه تانک میشد، این محدودیت ها روسها را بر آن داشت که با پیشرفت تکنولوژی دست به توسعه راهکارهای نامتعارف و پیشتر دیده نشده همچون سیستم های حفاظت فعال (APS) ، زره های واکنشی ماژولار و بارگذار اتوماتیک (اتولودر) بزنند.
مقایسه ظاهری T14 روسی با آبرامز ایالات متحده و چلنجر2 بیریتانیایی
با شتاب سرسام آور فناوری های مدرن همچون الکترونیک و متالورژی در دهه های اخیر، توسعه و ارتقا سیستم های جدید و نامتعارف در زمینه حفاظت ، تحرک و قدرت آتش همزمان با چنان سرعتی طی شد که به اعتقاد نویسنده ، زمینه ساز و عامل اصلی دومین تحول اساسی در صنعت زرهی روسیه گردیده است: بازگشت از طراحی تانک های کوچک و چالاک به تانک های سنگین و بزرگ که تانک T14 آرماتا نیز امروز همین تحول اساسی در دکترین زرهی روسیه را نمایندگی میکند.
تصویر آرماتا T14 در بالا و آبرامز M1A2 در پایین
در جریان رژه 9 مه 2015 نیروهای مسلح روسیه ، هفت دستگاه از اولین تانک های T-14 تولید شده در مقابل چشمان جهان رژه رفتند که بنابر گزارشات ، مجهز به توپ های 125 میلیمتری جدید 2A82-1M بودند. این توپ بدون خان که در سال 2006 توسعه یافت نسبت به توپ 2A64M تانک T-90 دارای 20 درصد بهبود در دقت آتش و 1.7 برابر بهبود در پخشش زاویه ای شلیک (Fire Angular Dispersion)درصد بهبود میباشد . اما به جرات میتوان گفت مهمترین مشخصه اعلام شده از این توپ ، دارا بودن سرعت دهانه (و به تبع آن انرژی دهانه بالاتر) گلوله 1.17 برابری نسبت از توپ 120 میلیمتری L55 شرکت رین متال که در تانک لئوپارد 2A6 استفاده شده ، میباشد که با در نظر گرفتن سرعت دهانه توپ L55 ، توپ 2A82-1M دارای سرعت دهانه تخمینی 2047.5 متر بر ثانیه میباشد. آرماتا همانند نسل های پیشین خود از بارگذار خودکار استفاده میکنند که نرخ آتش 10 تا 12 گلوله در دقیقه را فراهم میکند ، برد موثر نفوذ این توپ توسط منابع 8 کیلومتر تخمین زده شده است.
تصویر گرافیکی از فضای داخل T14 آرماتا
یک ویژگی غیرمتعارف آرماتا حذف تخلیه کننده دود شلیک (Fume Extractor) از لوله توپ میباشد، در اکثر تانک های امروزی از تخلیه کننده های دود شلیک توپ برای جلوگیری از ورود توپ به داخل محفظه خدمه تانک استفاده میشود اما بنظر میرسد با انتقال بخش خدمه تانک از برجک به Hull و بدون سرنشین بودن برجک تانک آرماتا ، نیازی به تخلیه کننده دود نیز از بین رفته است.
اما سورپرایز اصلی در زمینه قدرت آتش این تانک زمانی اتفاق افتاد که معاون نخست وزیری روسیه ، دیمیتری راگزین پس از برگزاری رژه روز پیروزی گمانه زنی محافل نظامی درباره نمونه 152 میلیمتری توپ تانک آرماتا را تایید و اعلام کرد روسیه تانک های آرماتا را به این توپ ها مجهز خواهد کرد، پیشتر نیز کارشناسان نظامی علت طراحی نسبتا بزرگ برجک این تانک را فضای کافی برای نصب توپ 152 میلیمتری دانسته بودند. بنابر اظهارات راگزین ، توپ جدید 152 میلیمتری قابلیت نفوذ در "یک متر زره فولادی" را دارد. هرچند مشخصات رسمی بیشتری از این توپ منتشر نشده است ، اما از حالا نگاه اکثر کارشناسان به توپ مخوف 152 میلیمتری موسوم به 2A83 که در نمونه های تانک آزمایشی Object 195 یا همان T-95 مورد استفاده و تست قرار گرفت، دوخته شده است. این توپ بدون خان طی تست ها موفق به سرعت دهانه بین 1800 تا 2000 متر بر ثانیه شده بود که برتری قابل توجهی نسبت به مهمات کالیبر 120 و 125 میلیمتری کنونی به شمار میرود.
T90 درمقایسه با آرماتا T14
اما کاندیدای دیگر و البته کمتر محتمل برای توپ 152 میلیمتری تانک آینده نیروهای مسلح روسیه ، توپ LP-83 است که برخلاف 2A83 یک توپ خان دار است که طی یک پروژه آزمایشی موسوم به object 292 برای نصب توپ های 152 میلیمتری روی تانک T-80BV توسعه یافت. در خلال تست ها این توپ موفق به رسیدن به سرعت دهانه بیش از 2000 متر بر ثانیه گردید و مزایای توپ های کالیبر بالا مدرن در افزایش دقت و قدرت پرتابه برای روسها آشکار ساخت. این پروژه پس از انجام تست ها در دهه نود بدلیل ضعف های ذاتی توپ های خاندار در برد بلند به بایگانی رفت اما شاید زمان بازگشت آن به عنوان توپ تانک آرماتا فرارسیده باشد. علاوه بر توپ اصلی ، آرماتا مجهز به یک تیربار کنترل از راه دور (RCT) 7.62 میلیمتری در بالای برجک خود است، سایت هدفگیری این سامانه میتواند در نقش یک سایت هدفگیری مستقل برای استفاده فرمانده تانک نیز مورد استفاده قرار گیرد. اما در نمونه نشان داده شده در رژه امسال ، تانک فاقد مسلسل موازی بود که مشخص نیست بدلیل موقتی بودن نصب توپ 125 میلیمتری روی برجک و تعویض آن با نمونه 152 میلیمتری صورت گرفته است یا اساسا نیاز به مسلسل موازی مرتفع گردیده است.
درباره تجهیزات هدفیابی و هدفگیری تانک بدلیل عدم وجود تصویر از داخل تانک اطلاعات محدودی وجود دارد اما با بررسی نمای بیرونی تانک ، مشخص است که سایت هدفیابی توپچی سمت چپ توپ اصلی قرار گرفته و سنسور رفرنس لوله تانک در ابتدای لوله قرار گرفته است. یک ویژگی غیرمتعارف آرماتا حذف تخلیه کننده دود از شلیک (Fume Extractor) میباشد که بدلیل بدون سرنشین بودن برجک تانک آرماتا صورت گرفته است.
